De geschiedenis van de nachtburgemeester in Amsterdam

Hoe is de nachtburgemeester ontstaan? Een geschiedenisles hoe de nachtburgemeester is uitgegroeid tot pionier op het nachtelijk wereldpodium.

Oorsprong

Als reactie op de 'vertrutting van de Amsterdamse binnenstad' kwam in 2002 de lokale fractie van GroenLinks onder aanvoering van Marco de Goede met het idee om een nachtburgemeester aan te stellen die het nachtleven in de hoofdstad een impuls kan geven.

Diverse mensen uit de lokale nachtelijke industrie zijn vervolgens gepolst om zich kandidaat te stellen voor deze vrijwillige functie.

De Nachtwacht

2003 - 2006
In februari 2003 werd in Paradiso de verkiezingsnacht georganiseerd. De jury (de stem van de bezoekers gold als advies) koos unaniem voor het collectief De Nachtwacht als eerste nachtburgemeester van Amsterdam.

De Nachtwacht is ontstaan nadat Anne Hemker door GroenLinks benaderd werd om zich kandidaat te stellen voor de verkiezing.

Omdat zij niet alleen de uitdaging op haar wilde nemen besloot zij met acht anderen zich als collectief te verenigingen. Naast Hemker zaten in de Nachtwacht ook Joost van Bellen, Lex Breet, Felix van der Eerden, Dick Koopman, Kim Tuin, Puck Verdoes en Maz Weston.

In oktober van datzelfde jaar presenteerden zij hun plannen in de Nachtnota, waarin zij hun visie op het Amsterdamse nachtleven uiteenzetten.

In 2006 wanneer de termijn van De Nachtwacht afloopt, reflecteert Van Bellen op hun diensten dat niet alles in de Nachtnota is bereikt maar “dat [De Nachtwacht] muren [heeft] weggebroken tussen beleidsmakers en initiatiefnemers,” wat volgens hem het belangrijkste is.In februari 2003 werd in Paradiso de verkiezingsnacht georganiseerd. De jury (de stem van de bezoekers gold als advies) koos unaniem voor het collectief De Nachtwacht als eerste nachtburgemeester van Amsterdam.

Na De Nachtwacht werd voor de volgende nachtburgemeesters de termijn van twee jaar aangehouden.

Chiel van Zelst

2006 - 2008
In 2006 werd ‘art jockey’ Chiel van Zelst verkozen tot tweede nachtburgemeester van Amsterdam. Hij wilde tijdens zijn termijn vooral ondergrondse initiatieven aanvuren. Dit deed onder andere met evenementen als Nachtkraak, waarmee hij een open podium bood aan een nieuwe generatie organisatietalent.

Josine Neyman & Kristel Mutsers

2008 - 2010
Na twee jaar van Zelst, mochten in 2008 Josine Neyman en Kristel Mutsters het stokje overnemen. Om een bredere doelgroep naar de nacht te brengen organiseerden zij het culturele festival Nuit Blanche (met edities in 2008, 2009, 2010, 2011, 2012 en 2013) dat gebouwen en plekken openstellen waar de Amsterdammer normaal gesproken in de nachtelijke uren niet zou vertoeven.

Isis van der Wel

2010 - 2012
In 2010 werd Isis van der Wel (dj en producer onder alias DJ Isis) verkozen tot nachtburgemeester. Tijdens de verkiezingsavond in Paradiso presenteerde Van der Wel haar kunst- en cultuurplan waarmee ze de uittocht van kunstenaars uit de hoofdstad een halt wil toeroepen. Ze gooide daarmee hoge ogen bij de jury.

Tijdens haar termijn zette zij onder andere het gecrowdsourcete Magneetfestival op waaraan iedereen met een goed idee aan mocht bijdragen.
Isis is samen met D66, de Partij van de Dieren en burgmeester Eberhard van der Laan verantwoordelijk voor het ontstaan van de huidige 24-uursvergunningen.

Ook bracht zij de nachtmonitor uit; een officieel onderzoek naar de actuele status van het Nachtleven van Amsterdam, en verwezenlijkte zij de verbetering van handhaving anti-discriminatieregels deurbeleid.

Mirik Milan

2012 - 2018
In 2012 werd Mirik Milan, programmamaker en creatief producent, tijdens de verkiezingsnacht in de Melkweg verkozen tot nachtburgemeester van Amsterdam. Hij richtte samen met Ella Overkleeft en Michiel Friedhoff in 2014 Stichting N8BM A’DAM op waarmee hij voor meer continuïteit voor het ambt wilde zorgen.

Met de stichting werd de functie van nachtburgemeester in Amsterdam definitief geprofessionaliseerd met een Raad van Toezicht als hoogste orgaan en nachtburgemeester als voorzitter van het bestuur.

In 2014 werd Milan herkozen voor een tweede termijn. 

Onder aanvoering van Milan kreeg het ambt van nachtburgemeester wereldwijd aandacht. Het inspireerde onder andere Parijs (2013), Toulouse (2013), Zurich (2015) en Londen (2016) en New York (2017) om een nachtburgemeester naar Amsterdams voorbeeld aan te wijzen.

Shamiro van der Geld

2018 - 2020
Shamiro werd in 2018 door de vakjury en het publiek unaniem gekozen als de nieuwe nachtburgemeester van Amsterdam. Als graag gezien en bekend gezicht in het Amsterdamse nachtleven bewoog hij zich moeiteloos tussen verschillende scenes en hield hij een noodzakelijke vinger aan de pols over wat er speelde. Op een aantal belangrijke onderwerpen is hij een firestarter geweest, zoals inclusie en een goede voorbereiding van jonge nieuwe nachtdieren op het nachtleven. Daarnaast heeft Shamiro met zijn uitstraling en zijn verpletterende verkiezingscampagne destijds veel mensen weten te enthousiasmeren voor de activiteiten van de nachtburgemeester en een succesvolle Nacht voor de Nacht met nieuwe samenwerkingen georganiseerd. Shamiro trad eind 2019 af als nachtburgemeester.


Ramon de Lima

2020 - 2023
Ramon is maar liefst 8 jaar betrokken geweest bij de stichting. Hij werd eind 2019 vanuit het team voorzitter van het bestuur en heeft de afgelopen jaren de taak van waarnemend nachtburgemeester vervuld. Een taak die beslist niet makkelijk was in een roerige periode van de coronapandemie. Het nachtleven werd in één klap volledig platgelegd en er moest veel geschakeld en gezocht worden naar hoe het nachtleven nog vertegenwoordigd kon worden. Naast de coronapandemie wist Ramon ook goed in te spelen op maatschappelijk urgente thema’s in een tijd van #metoo en #blacklivesmatter, vooral met het project ClubEthics; een belangrijk initiatief van de stichting dat hij is gestart met als doel het nachtleven veiliger en inclusiever te maken. Niet alleen op papier maar ook in de praktijk.